Καθώς οι προβληματισμοί για την πορεία της κλιματικής αλλαγής και η ανάγκη για δράση αυξάνονται, κυβερνήσεις και βιομηχανίες ανά τον κόσμο αναζητούν τρόπους για την απομάκρυνση διοξειδίου του άνθρακα από την ατμόσφαιρα. Σε αυτό το πλαίσιο, η αμερικανική κυβέρνηση προσφέρει χρηματοδοτήσεις ύψους 3,5 δισ. δολαρίων σε εταιρείες οι οποίες θα «αιχμαλωτίζουν» και θα αποθηκεύουν μόνιμα διοξείδιο του άνθρακα με μια διαδικασία που είναι γνωστή ως Direct Air Capture (DAC).
Πώς λειτουργεί
Η τεχνολογία DAC χρησιμοποιεί χημικές αντιδράσεις για την απομάκρυνση διοξειδίου του άνθρακα από τον αέρα, που μπορεί μετά να αποθηκεύεται σε υπόγειες εγκαταστάσεις ή να χρησιμοποιείται σε προϊόντα ή εφαρμογές όπως η παραγωγή τσιμέντου ή καυσίμων για αεροσκάφη. Η μεγαλύτερη εγκατάσταση DAC στον κόσμο είναι η Orca της Climeworks στην Ισλανδία, η οποία μπορεί να αφαιρεί 4.000 τόνους διοξειδίου του άνθρακα ετησίως, που μετά αποθηκεύονται βαθιά κάτω από την επιφάνεια του εδάφους. Το πρόγραμμα των ΗΠΑ αποσκοπεί στηχρηματοδοτηση εγκαταστάσεων μεγάλης κλίμακας ικανών να απομακρύνουν ένα εκατομμύριο τόνους ετησίως.
Και τα δέντρα;
Οι φυσικές μέθοδοι απομάκρυνσης άνθρακα, όπως η φύτευση δέντρων και η διαχείριση διασών αναμένεται να παίξουν σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Αυτό είναι σχετικά φθηνό, με κόστος κάτω από 50 δολάρια ανά τόνο, σύμφωνα με το World Resources Institute, συγκριτικά με τεχνολογίες σαν το DAC. Ωστόσο πολλοί επιστήμονες θεωρούν ότι θα χρειαστούν τεχνικές λύσεις, εν μέρει λόγω των εκτάσεων που θα χρειάζονταν αν ήταν όλη η αφαίρεση άνθρακα να γίνεται μέσω δέντρων.
Υπάρχουν άλλοι τρόποι αφαίρεσης άνθρακα;
Άλλες τεχνικές περιλαμβάνουν το αποκαλούμενο BECCS (bioenergy with carbon capture and storage). Μέσω αυτής της μεθόδου παράγεται ηλεκτρισμός μέσω της καύσης βιομάζας όπως pellets ξύλου και της συγκέντρωσης και αποθήκευσης των εκπομπών που παράγονται κατά τη διαδικασία.
Το biochar είναι ένα είδος ξυλάνθρακα που παράγεται όταν οργανική ύλη όπως φύλλα, ξύλο κα θερμαίνεται σε υψηλές θερμοκρασίες χωρίς οξυγόνο, αφήνοντας πίσω μια ουσία πλούσια σε άνθρακα που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως λίπασμα, αποθηκεύοντας έτσι τον άνθρακα στο έδαφος. Επίσης αναπτύσσονται τεχνικές για την απομάκρυνση του διοξειδίου του άνθρακα από το θαλασσινό νερό.
Tεχνολογία CCS
Η τεχνολογία CCS (carbon capture and storage) χρησιμοποιείται κατά κανόνα σε βιομηχανικές εγκαταστάσεις όπως οι σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής με ορυκτά καύσιμα, φιλτράροντας το διοξείδιο του άνθρακα και αποθηκεύοντάς το πριν φτάσει στην ατμόσφαιρα. Αν η τεχνολογία CCS δεν αιχμαλωτίζει περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα από αυτό που η βιομηχανική διαδικασία εκπέμπει στην περιοχή, τότε δεν θεωρείται αφαίρεση. Το κύριο πλεονέκτημα των μεθόδων αφαίρεσης συγκριτικά με τη CCS είναι ότι μπορούν να αφαιρούν «ιστορικές» εκπομπές από τον ουρανό και να τις αποθηκεύουν σε έδαφος, βράχους, δέντρα, ωκεανούς και προϊόντα, πηγαίνοντας πέρα από τις μειώσεις εκπομπών στη μόνιμη αφαίρεση.
Τι πιστεύουν οι περιβαλλοντικέςοργανώσεις;
Αν και οι πιο πολλοί ακτιβιστές για το περιβάλλον αναγνωρίζουν πως κάποιες αφαιρέσεις άνθρακα θα χρειαστούν προκειμένου να υλοποιηθούν οι διεθνείς στόχοι σχετικά με την κλιματική αλλαγή. Ωστόσο υπάρχουν ανησυχίες πως εταιρείες θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν την εξέλιξη στον τομέα ως πρόσχημα για να μη μειώσουν τις εκπομπές τους τόσο πολύ εξαρχής.
Πολλές «πράσινες» οργανώσεις επίσης αμφισβητούν τη χρήση της βιομάζας για ηλεκτρισμό και τηρούν σκεπτικιστική στάση απέναντι σε τεχνολογικές καινοτομίες όπως το DAC. Κάποιες οργανώσεις εστιάζουν στις συνέπειες του DAC ως προς την περιβαλλοντική δικαιοσύνη, ανησυχώντας πως η τεχνολογία παρέχει στις εταιρείες ορυκτών καυσίμων κάλυψη ώστε να συνεχίσουν την παραγωγή, ειδικά σε περιοχές όπου διαμένουν μειονότητες ή πληθυσμοί με χαμηλά εισοδήματα, κοντά σε εγκαταστάσεις με μεγάλες εκπομπές.
